బంగారు పళ్లానికైనా...

నిత్య సందేశం

ఈ ప్రపంచం అంతా ద్వంద్వాలపైనే నడుస్తుంది. ఉన్నది ఒక్కటే ‘సత్’ పదార్థం అయినా ‘అసత్తు’ కూడా కలిస్తేనే లోకవ్యవహారం జరుగుతుంది. చీకటివెలుగులు, మంచిచెడులు, స్త్రీపురుషులు, శీతోష్ణాలు, సుఖదుఃఖాలు ఇవన్నీ ద్వంద్వాలు. ఒకదానివల్ల మరొక దానికి గుర్తింపు వస్తే, మరొకదాని వల్ల అసలు దానికి స్థిరత్వం ఉంటుంది. బంగారంలో రాగి కలిస్తేనే దృఢత్వం. చెడ్డవారివల్లే మంచివారికి పేరు ప్రఖ్యాతులు. రావణాసురుడు వల్లే రాముని చరితం అంత గొప్పదయ్యింది. ఎంత బంగారు పళ్లెం చేయించుకున్నా దానికి ఇనుపరేకు వంటివి రక్షణగా ఉండాలి కదా! చుట్టూ ముళ్లకంచె పాతి రక్షించడం వల్లే పంట క్షేమంగా బయటకు వస్తుంది. అటువంటప్పుడు రక్షించినవాటిని అసహ్యంగా చూడటం న్యాయం కాదు కదా! అందుకే ఈ సృష్టిలో మంచిచెడులను సమానంగా చూడగలిగినవారిని మహాత్ములన్నారు. అందరూ ఒక్కటిగా కనిపిస్తేనే ఈ లోకంలో అసలైన సత్యం. అలా ఐక్యంగా ఉంటేనే పరమశ్రేయస్సు అంటోంది శాస్త్రం... సంహతిః శ్రేయసీ పుంసాం స్వకులైరల్పకై రపి తుషేణాపి పరిత్యక్తా న ప్రరోహంతి తండులాః మనకంటే తక్కువ స్థాయి వారైనా వారితో కలిసి ఉంటేనే శ్రేయస్సు. వడ్లగింజను బియ్యపుగింజగా మార్చి అన్నం వండుకుంటాం. ఆ పొట్టు వల్లే బియ్యపుగింజ రక్షింపబడుతోంది. అది తీసేస్తే బియ్యపుగింజకి సంతానయోగ్యత లేదు. జీవితాన్ని రక్షిస్తూ వాని తొక్కలు వాటిని ఎంత కంటికి రెప్పగా చూసుకొంటున్నాయో కదా! దాని పొట్టు ఎంత కష్టం అనుభవిస్తుందో కదా! మన భారతదేశంలో మనం హాయిగా బ్రతుకుతున్నామంటే అందుకు కారణం సైన్యం అప్రమత్తంగా ఉండి రక్షించడమే కదా! కానీ మనం ఒక్కసారి కూడా వారిని స్మరించుకోం. మనం ఇంట్లో కూర్చుని హాయిగా ఆరగించే పదార్థాలు చెమటోడ్చి పండించిన రైతు వల్ల లభిస్తున్నాయన్నది పచ్చి నిజం కదా! ప్రజల వల్లే కదా ప్రభుత్వాలు జీవిస్తున్నాయి. కార్మికుల వల్లనే కర్మాగారాలు నడుస్తున్నాయి. కష్టజీవుల్ని మనతో సమంగా చూడగలగడం మానవత్వం. మనం వారిని పోషిస్తున్నామనే గర్వం తలకెక్కితే అశాంతి తప్పదు. దుర్యోధనుడు పాండవుల్ని మాయాజూదంలో ఓడించి అడవికి పంపాడు. అక్కడితో ఆగక ఘోషయాత్రతో వారిని శిక్షించబోయాడు. తిరిగి ఆ పాండవుల వల్లే బతికి బట్టకట్టాడు. దైవం దుర్యోధనుడికి ఆ విధంగా ఒక అవకాశం ఇచ్చింది. కానీ దుర్యోధనుడు మాత్రం... అది పాండవుల బాధ్యత, వారు ఇప్పుడు తన దాసులు కనుక తనను రక్షించక ఏంచేస్తారు? అనుకున్నాడు. బంగారుపళ్లానికి గోడలాంటి ఆసరా అవసరమే కానీ దుర్యోధనుడికి శకుని ఆసరాగా కనిపించాడు. పాలు, నీళ్లు కలిసే ఉంటాయి. కాచినపాలు పొంగబోతూ ఉంటే మళ్లీ నీళ్లు చల్లితేనే కొంచెంసేపు ఆగుతాయి. పాలకి తెలుసు తమ పరమమిత్రుడు ‘నీరే’ అని. మనమంతా పాలవంటి మనస్సులు కలిగేవారం కావాలి. అదే అమృతమార్గం అంటే. - డా. ధూళిపాళ మహాదేవమణి

అందమె ఆనందం

అప్రికాట్స్, పెరుగు కలిపి పేస్ట్ చేయాలి. పొడి చర్మం గలవారు ఈ మిశ్రమంలో తేనె కలుపుకోవచ్చు. ఈ పేస్ట్‌ను ముఖానికి రాసుకొని, ఆరినతర్వాత శుభ్రపరచుకోవాలి. ఇలా చేయడం వల్ల చ ర్మం కాంతివంతమవుతుంది.

ఈవిడలాగే గొంతు మార్చి మాట్లాడేవాణ్ణి(బెటర్ హాఫ్)

మిమిక్రీతో ఉన్న చోటే నవ్వుల పువ్వులు విరబూయిస్తారు శివారెడ్డి. ఆ నవ్వులతో తనూ జతకలుపుతారు ఆయన శ్రీమతి స్వాతి. నాలుగేళ్ల క్రితం ప్రపంచ నవ్వుల దినోత్సం రోజునే ఒక్కటైన ఈ దంపతులు తమ వైవాహిక జీవితం నవ్వుల నావలా సాగిపోతుందని ఆనందంగా తెలియజేశారు. వారిద్దరూ పంచుకున్న ఆ విశేషాలే ఇవాల్టి బెటర్ హాఫ్. ఆమె బి.టెక్ చదివింది. ఈయన జీవితాన్ని చదివారు. అదే తమ జీవితాన్ని బెటర్‌గా మార్చిందన్నారు శివారెడ్డి, స్వాతి దంపతులు. హైదరాబాద్ మణికొండలో ఉంటున్న వీరిని కలిసినప్పుడు నాలుగేళ్ల తమ దాంపత్యంలోని నవ్వుల సరాగాలను ఆనందంగా పంచుకున్నారు. పెద్దలు కుదిర్చిన పెళ్లికే ఆమోదం తెలిపానని, తమ పెళ్లినాటి ముచ్చట్లను వివరించడానికి సాధారణంగానే శివారెడ్డి ఉత్సాహం చూపారు. ‘‘నా ఫ్రెండ్ వాళ్ల కుటుంబం సిద్దిపేటలోని వీళ్లింట్లో అద్దెకు ఉండేవారు. అక్కడ వీళ్లింట్లో నా గురించి చె ప్పారు. సినిమా ఆర్టిస్టా! అని వీళ్లింట్లో వాళ్లు భయపడ్డారట. కాని మంచి అబ్బాయి అని తెలిసినవాళ్లు చెప్పడంతో ఒక రోజు ఈవిడ నాన్న, బాబాయి, తాతయ్య నా కోసం వచ్చారు సంబంధం మాట్లాడటానికి. హోటల్‌లో భోజనం చేశాం. తినేటప్పుడు మొదటి ముద్ద కళ్లకు అద్దుకొని తినడం అలవాటు నాకు. అన్నాన్ని, పెద్దలను గౌరవించే పద్ధతి వారికి ఇంకా నచ్చిందని చెప్పారు. అమ్మాయిని చూసుకోవడానికి రమ్మని చెప్పి వెళ్లారు. వాళ్లు చెప్పినట్టే వెళ్లాను. అమ్మాయిని చూశాను. నచ్చలేదు. (?!?!) (స్వాతి నవ్వుతూనే ఉన్నారు) మా ఫ్రెండ్ ఇంటికి వెళ్లి, అదే మాట చెప్పాను. వాళ్లు ఆశ్చర్యపోయి మంచి అమ్మాయి మరోసారి చూసిరా అన్నారు. సరే, అని మళ్లీ వెళ్లాను. ఈవిడ తల వంచుకుని కూర్చుని ఉంది. పైగా వణుకుతోంది. నేనేమో జోవియల్.  బెటర్ హాఫ్ తరువాయి ఈమె చూస్తే ఇలా ఉంది. నాకు సూటవుదులే! అనుకుంటూనే కూర్చున్నాను. ఏదో ఒకటి మాట్లాడాలి కదా అని, ‘హాయ్, హలో అండీ’ అని మొదలెట్టాను. ఈవిడ అప్పుడు తలెత్తింది. ఆ మాటల్లోనూ, పద్ధతిలోనూ చూస్తున్నాకొద్దీ బాగా నచ్చేసింది. ఇంత మంచి అమ్మాయిని వద్దనుకున్నానేంటి? అని నన్ను నేను తిట్టుకున్నాను..’’ ఇంకా చెప్పబోతున్న శ్రీవారి మాటలకు స్వాతి బ్రేక్ వేస్తూ ‘‘ఈయనకు సావిత్రి, సౌందర్య... అంటే చాలా ఇష్టం. హీరోయిన్‌ని ఊహించుకొని వస్తే నేనెలా నచ్చుతాను? పైగా నేను ముందే, సినిమా స్టార్ ఎక్కడ? నేనెక్కడ? అనుకున్నాను. ఈయన పెళ్లిచూపులకు వస్తున్నాడంటే... నమ్మలేకపోయాను. ఎలాగూ వస్తున్నారు కాబట్టి ఓ ఫొటో దిగాలి అనుకున్నాను. అలాంటిది ఈయనకి నచ్చడం, ఓకే చెప్పడం, పెళ్లయిపోవడం.. ఇప్పటికీ అన్నీ కలగా అనిపిస్తుంటాయి’’ అంటూ ఇంకా తేరుకోని ఆశ్చర్యంతో పెళ్లినాటి ముచ్చట్లను సంబరంగా వివరించారు స్వాతి. పెళ్లికి ముందునుంచీ శివారెడ్డి మిమిక్రీ అంటే మాటల్లో చెప్పలేనంత ఇష్టం అన్నారామె.  గొంతుమారిస్తే నవ్వులే..! స్టేజీ మీద, సినిమాల్లోనే కాదు ఇంట్లోనూ తన శ్రీవారు తెగ నవ్విస్తారు అని మురిసిపోయారు స్వాతి. ‘‘పెళ్లి అనుకున్నప్పటినుంచే నన్ను తెగ ఆటపట్టించేవారు. ఫోన్ చేసి నా ఫ్రెండ్స్‌లా గొంతుమార్చి అమ్మాయిలాగ మాట్లాడేవారు. ఇప్పటికీ మా పుట్టింటివారు (అమ్మ,నాన్న,తమ్ముడు) ఫోన్ చేస్తే నా వాయిస్ అనుకరించి మాట్లాడుతుంటారు. నేనే అనుకొని వాళ్లూ తెగ మాట్లాడేస్తుంటారు. మా ఫ్రెండ్స్ నాకోసం ఫోన్ చేస్తే, నాలాగ మాట్లాడేస్తారు. ఆ తర్వాత అసలు విషయం తెలిసి వారు తెగ భయపడిపోతుంటారు. ‘అమ్మో! నీకు ఫోన్ చేద్దామన్నా భయంగా ఉందే, నువ్వే ఫోన్ చేయి తల్లీ’ అంటుంటారు’’ అని స్వాతి శ్రీవారి అల్లరి పనులను గబగబా చెప్పుకుపోతుంటే శివారెడ్డి అందుకున్నారు ‘‘అప్పుడప్పుడు మా అమ్మనూ అనుకరించి, ఈమెను పిలుస్తుంటాను. అప్పుడు ఈవిడ ‘హా, అత్తయ్యా వస్తున్నా.. ’అంటూ పరుగులు తీస్తుంటుంది. ఈవిడకు మాటకు ముందు, మాట తర్వాత ‘హా’ అనడం అలవాటు’’ అని శ్రీవారు చెబుతుంటే మరిన్ని నవ్వులను తన పెదవులపై పూయించారు స్వాతి.  భావాలు భిన్నమైనా ఒకటే టేస్ట్... శ్రీవారు ఆలోచనలే కాదు పనులూ చాలా వేగంగా ఉంటాయని చెప్పిన శ్రీమతి ఆ వేగాన్ని తను అందుకోలేకపోతున్నానని కించిత్తు ఆవేదను వ్యక్తం చేశారు. శివారెడ్డి మాత్రం ఆ నిదానమే తనను సేఫ్‌గా ఉంచుతుందని ముచ్చటపడ్డారు. కట్టుబొట్టు విషయంలోనూ శ్రీవారి సూచనలే పాటిస్తానని చెప్పిన శ్రీమతి ‘‘ఈయన టేస్ట్ సూపర్బ్’’ అంటూ బోలెడు కితాబులిచ్చేశారు.  ‘‘మెట్టినింట్లో అడుగుపెట్టిన తను కొన్ని రోజుల్లోనే అత్తగారి దగ్గర కూతురి ప్రేమను పొందానని చెప్పిన స్వాతి మాటలకు అదెలా సాధ్యమైందని అడిగితే- ‘‘మా అత్తగారికి నచ్చేలా ఉంటాను. సినిమాలకు, షాపింగ్‌లకు అత్తగారితో సహా కలిసే వెళ్తాం. మా అత్తగారికి నా వయసు మనమరాలు ఉన్నారు. నన్ను కోడలుగా కాకుండా మనవరాలుగా చూసుకుంటారు’’ అంటూ మెట్టినింట తను అల్లుకుపోయిన విధానాన్ని అందంగా వివరించారు స్వాతి. అంతేకాదు శ్రీవారిని తన పుట్టినింటి వారు కొడుకులా భావిస్తారని’’ స్వాతి వివరిస్తుంటే శివారెడ్డి అందుకున్నారు. ‘‘ఏ రాత్రి వెళ్లినా అప్పుడే వచ్చిన కొత్తళ్ళుడిలా చూసుకుంటారు. చుట్టుపక్కల వాళ్లు, బంధువులు కూడా వచ్చి ఆప్యాయంగా పలకరిస్తారు. వీలు దొరికితే అంతా కలిసి అంత్యాక్షరీలు, గేమ్స్ ఆడుకుంటుం టాం’’ అంటూ అత్తగారింట్లో తనకు ఏ విధంగా మర్యాదలు జరుగుతాయో పూసగుచ్చినట్టు వివరించారాయన.  చీరకు పాప్యులారిటీ... శ్రీవారు ఉంటే ఇల్లంతా ఎంత సందడిగా ఉంటుందో తెలిపిన శ్రీమతి ఆయన అల్లరి పనులు తనను మరీ మరీ నవ్విస్తాయని చెప్పారు. ‘‘ఇంట్లో నా చీరకట్టుకొని ఏడిపించేవారు. ‘వద్దు, ప్లీజ్ తీసేయండి’ అన్నా వినేవారు కాదు. దూకుడులో లేడీ గెటప్ చాన్స్ వచ్చింది. సినిమా షూటింగ్‌కి క్యాస్టూమ్స్ వాళ్లే ఇచ్చారు. టీవీ షోలో ఓ ప్రోగ్రామ్‌కి నా చీరనే తీసుకెళ్లారు. ఈయన చీరకట్టుతో ఆ షో పెద్ద హిట్ అయింది. నేను ఇప్పుడు ఆ చీర కట్టుకుంటే అందరూ గుర్తుపట్టేస్తారు. అంత పాప్యులారిటీ వచ్చింది ఆ చీరకు. మా వారు కట్టుకున్న చీర అని దాన్ని గుర్తుగా దాచుకున్నాను’’ అని స్వాతి మురిపెంగా చెబుతుంటే శివారెడ్డి ఆనందంగా వింటూండిపోయారు. చిన్న చిన్న తగాదాలు చిటికెలో మాయం... ‘‘స్విచ్ ఎక్కడ ఉంటుంది, వైర్ ఉన్న దగ్గరే లేదా ఆ దారిలోనే ఉంటుంది. కాని అది కూడా ఈవిడకు చెప్పాలి. ఇలాంటి చిన్న చిన్న విషయాలకే కోపం వస్తుంటుంది’’ అని శివారెడ్డి కంప్లైయింట్ చేస్తుంటే.. ‘‘చిన్నప్పటి నుంచి అమ్మనాన్న, తమ్ముడు గైడ్ చేసేవారు. అలాగే అలవాటైంది. అందుకే అంటాను ఈయన వేగానికి అందుకోలేకపోతున్నాను అని...’’ తను పెరిగిన వాతావరణాన్ని తెలియజేశారు స్వాతి.  అభిమానించి, అర్ధం చేసుకుంటూ ప్రేమగా చూసుకునే శ్రీమతి తనకు విలువైన బహుమతిగా శ్రీవారు చెబుతుంటే ఆనందంగా వింటుండిపోయారు శ్రీమతి. ‘‘షూటింగ్స్ అని, ప్రోగ్రామ్స్ అని ... ఎప్పుడు ఇంటికి వస్తానో నాకే తెలియదు. అదే మరొక అమ్మాయి అయితే అలిగి పెద్ద రాద్ధాంతం చేసేది. కాని తన పనలు తను చూసుకుంటూ నా కోసం ప్రేమగా ఎదురుచూస్తుంటుంది. పైగా ఎప్పుడూ నవ్వుతుంటుంది. ఆ నవ్వే నాకు మరింతగా నచ్చుతుంది’’ అంటూ శ్రీమతిలో తనకు అమితంగా నచ్చే అంశాలను తెలియజేశారు శివారెడ్డి. శివారెడ్డికి నవ్వించడం ఇష్టం. స్వాతికి నవ్వుతూ ఉండటం ఇష్టం. ఆ నవ్వులే వారి దాంపత్యాన్ని కులాసాగా మారుస్తున్నాయని వీరితో మాట్లాడిన ఎవరికైనా ఇట్టే అర్ధమైపోతుంది.

కనువిప్పు

అమరేంద్రపురి రాజ్యాన్ని పరిపాలిస్తున్న ఇంద్రదత్త మహారాజుకు వేట అంటే చాలా ఇష్టం. ప్రతిరోజూ సమీపంలోని అరణ్యానికి వెళ్లి జంతువులను వేటాడి వస్తుండేవాడు. రాజుగారి ఈ మోజు కారణంగా అడవిలోని జంతువులన్నీ బలైపోసాగాయి.  అయితే మహారాజుకు ఈ విషయం చెప్పేందుకు మంత్రి, సేనాధిపతితో సహా ప్రజలందరికీ భయమే! ఒకసారి అడవికి వేటకు వెళ్లిన ఇంద్రదత్తుడి గుర్రం బెదిరిపోయి వేగంగా పరుగెడుతూ పడిపోయింది. దాంతో అదుపు తప్పిన మహారాజు కిందపడిపోయాడు. అతని తలకు బలమైన గాయం తగిలింది. అదే అరణ్యంలో ఆశ్రమం నిర్మించుకుని ఉంటున్న ఒక మునీశ్వరుడు అటుగా వెళుతూ గాయపడి స్పృహ తప్పి పడివున్న రాజును చూసి శిష్యుల సాయంతో ఆయనను తన ఆశ్రమానికి తీసుకువెళ్లాడు. ఆకుపసరుతో ఆయన తలకు కట్టుకట్టి, మూలికల రసం తాగించడంతో మహరాజు తేరుకుని స్పృహలోకి వచ్చాడు. తనను కాపాడింది ఒక మునీశ్వరుడు అని తెలుసుకున్న రాజు ఆయనకు నమస్కరించి ‘‘మునీశ్వరా! ఈ రోజు మీ దయవల్ల నేను ప్రాణాలతో బతికి బయటపడ్డాను. నాకు ప్రాణదానం చేసిన మీరు నా వెంట రాజ్యానికి వచ్చి నా ఆతిథ్యాన్ని స్వీకరించి, నేను ఇచ్చే కానుకలను పుచ్చుకోవలసిందిగా అర్థిస్తున్నాను’’ అని వినయంగా పలికాడు. మునీశ్వరుడు ‘మహారాజా! నీవు రాజువు అనే ప్రత్యేకమైన కారణంతో నేను నిన్ను కాపాడలేదు. నీ బాణం దెబ్బకు గాయపడిఉన్న ఆ జింకను కూడా నీ వలెనే కాపాడి చికిత్స చేశాను. నా దృష్టిలో ప్రాణులన్నీ సమానమే’ అన్నాడు. మునీశ్వరుడి మాటలతో ఇంద్రదత్త మహారాజుకు జ్ఞానోదయం అయింది. ఆనాటినుండి వేట మానుకుని అడవిలోని జంతువులను సంరక్షించసాగాడు. నీతి: జీవహింస మహాపాపం. సృష్టిలో ప్రాణులన్నీ సమానమే.

ఆశపోతు మంగమ్మ

ఒక ఊరిలో మంగమ్మ, ఎల్లయ్య అనే దంపతులు వుండేవాళ్లు. ఇద్దరూ సోమరులు. ఆశపోతులు. ఈ విషయంలో భర్త కంటే మంగమ్మ నాలుగాకులు ఎక్కువే చదివింది. ఓ రోజు మంగమ్మ భర్తను పిలిచి ‘‘కట్టెలు లేవు. అడవికెళ్ళి తీసుకురా!’’ అని చెప్పింది. సరేనని చెప్పి గొడ్డలి తీసుకుని అడవికి బయల్దేరిన ఎల్లయ్య ఒక చింతచెట్టును నరకబోయాడు. ఇంతలో ఒక విచిత్రమైన వ్యక్తి ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ‘‘నన్ను చింత రాజు అంటారు. నేను ఈ చెట్టును ఆశ్రయించుకుని వుంటున్నాను. నువ్వు ఈ చెట్టును నరకకుండా వుంటే నేను నీకు కోరుకున్నది ఇస్తాను’’ అన్నాడు.  ఎల్లయ్య సంతోషించి ‘‘నాకు మంచి ఇల్లు ఇవ్వు’’ అని అడిగాడు.  ‘‘అలాగే ఇచ్చాను వెళ్లు’’ అన్నాడు చింతరాజు. ఎల్లయ్య ఇంటికి వచ్చేటప్పటికి పూరింటి స్థానంలో బ్రహ్మాండమైన భవంతి కనిపించింది. మంగమ్మ అసలు విషయం తెలుసుకుని ‘‘ నువ్వు మళ్లీ వెళ్లి నాకు బోలెడు నగలు, డబ్బు కావాలని అడుగు’’ అని భర్తతో చెప్పింది. ఎల్లయ్య మళ్లీ అడవికి వెళ్లి చెట్టు నరకబోయాడు. చింతరాజు మళ్లీ ప్రత్యక్షమై ‘‘ఏమి కావాలి?’’ అని అడిగాడు. నా భార్యకు బోలెడు డబ్బు, నగలు కావాలట’’ అని అడిగాడు.  ‘‘అలాగే ఇచ్చాను పో!’’ అన్నాడు చింత రాజు. ఎల్లయ్య వచ్చి చూడగా నట్టింట్లో ధనం, బంగారు రాశులు కనిపించాయి. ఈసారి మంగమ్మ ‘‘మనకు బోలెడన్ని పాడిపశువులు కావాలని అడుగు’’ అంది. ఎల్లయ్య మళ్లీ వెళ్లి అడగ్గా చింతరాజు ‘‘అలాగే ఇచ్చాను వెళ్లు’’ అన్నాడు. ఎల్లయ్య ఇంటికొచ్చి చూసేసరికి ఇంటిముందు బోలెడన్ని ఆవులు, గేదెలు వున్నాయి.  కానీ మంగమ్మ ‘‘మనకు ఇంత సంపద ఉంది కదా! దొంగలు దోచుకు పోకుండా కాపలా వుండటానికి ఒక రాక్షసుడు కావాలని అడుగు’’ అని చెప్పింది. ఎల్లయ్య అడవికి వెళ్లి అడగ్గా చింతరాజు ‘‘ఇచ్చాను పో’’ అన్నాడు. ఎల్లయ్య తిరిగి వచ్చేప్పటికి రాక్షసుణ్ణి చూసి పాడిపశువులు, పనిమనుషులు అంతా పారిపోగా ఆకలిగొన్న రాక్షసుడు మంగమ్మను తినేశాడు. అది చూసి ఎల్లయ్య గుండెలు బాదుకుంటూ రోదించాడు.

భుక్తాయాసపు నడక గుండెకు మంచిదే!

చటుక్కులు కడుపారా తిన్న విందుభోజనాన్ని హరాయించుకోవాలంటే నాలుగు అడుగులేస్తే మేలని మన పెద్దలు చెబుతూంటారు. జపాన్ శాస్త్రవేత్తలు కూడా ఇప్పుడు ఇదే చెబుతున్నారు.. కాకపోతే కొంచెం తేడాతో... కొవ్వుపదార్థాలు ఎంత ఎక్కువగా ఉన్న భోజనం తిన్నా ఒక గంట తరువాత కొంత వ్యాయామం చేస్తే గుండెజబ్బులు వచ్చే అవకాశాల్ని తగ్గించుకోవచ్చునని వారు సూచిస్తున్నారు. ఈ విధంగా చేయడం వల్ల రక్తంలోని ట్రై గ్లిజరైడ్స్ మోతాదు గణనీయంగా తగ్గుతుందని వారు జరిపిన అధ్యయనం ద్వారా తెలిసింది. ఈ ట్రై గ్లిజరైడ్స్ ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల గుండెజబ్బులు వచ్చే అవకాశాలు పెరుగుతాయి. వ్యాయామం చేస్తే వీటి మోతాదు తగ్గుతుంది కానీ భోంచేసిన కొద్ది సమయానికే వ్యాయామం చేస్తే ఏమవుతుందనేది ఈ జపనీస్ శాస్త్రవేత్తలు పరిశీలించారు. కొద్దిదూరం నడవడం లేదా తేలికపాటి వ్యాయామం చేయడం వల్ల ట్రై గ్లిజరైడ్స్ మోతాదు గణనీయంగా తగ్గినట్లు గుర్తించారు. అయితే వీరు సేకరించిన సమాచారం కేవలం పదిమందికి సంబంధించినది మాత్రమే కావడంతో ఇదే సూత్రం అందరికీ వర్తిస్తుందా? లేదా? అన్నది పరిశీలించాల్సిన అవసరమేర్పడింది.

బొడ్డు తాడు బంగారమే!

పుట్టిన బిడ్డ కలకాలం ఆరోగ్యంగా ఉండాలి. కాబోయే ప్రతి తల్లి తపన ఇదే. భవిష్యత్తులో ఏదైనా కారణాల వల్ల ఆ బిడ్డలో ఏదైనా అవయవం దెబ్బతింటే? అలాంటప్పుడు ఒకే ఒక కణంతో తన బిడ్డ తాలూకు దెబ్బతిన్న ఏ అవయవాన్నైనా మళ్లీ సృష్టించడం సాధ్యమని తెలిస్తే...? ఆ అమ్మ కణాన్ని ఎంతో జాగ్రత్తగా దాస్తుంది. ఎంత జాగ్రత్తగానంటే ఒడిలోని బిడ్డ అంతటి పదిలంగా! ఆ కణం మరెక్కడో లేదు. తన బిడ్డకు ఆహారాన్ని అందించే తన బొడ్డుతాడులోనే! ఆ కణాలనే మూలకణాలంటారు. ఆ మూలకణాన్ని దాచి ఉంచితే చాలు... మున్ముందు బిడ్డ శరీరానికి చెందిన ఏ అవయవాన్నైనా పునరుత్పత్తి చేయగలగడం సాధ్యం. అందుకే దాన్ని దాచుకోవడం ఎంతో అవసరం. కేవలం ఒక్క ప్రసవ సమయంలో మాత్రమే సాధ్యమయ్యే బొడ్డుతాడు సేకరణపై కాబోయే తల్లిదండ్రులకు అవగాహన కల్పించడం కోసమే ఈ కథనం.  అనగనగా ఒక తాడు. నిజానికి అది ఒక మ్యాజిక్ తాడు. మీకు తెలుసా? ఆ తాడుతో భవిష్యత్తులో బిడ్డకు వచ్చే ఏ రోగాన్నైనా కట్టిపడేయడం చాలా సులభం. అది ఏమిటో తెలుసుకోవాలని ఉందా? అది తల్లి నుంచి బిడ్డకు ఆహారం అందించే బొడ్డుతాడు!  బొడ్డుతాడుకు అంత ప్రాధాన్యతా...?  అవును. తల్లి నుంచి బిడ్డకు ఆహారాన్ని అందించేందుకు బొడ్డుతాడు ఉపయోగపడుతుందన్నది తెలిసిన విషయమే. నిన్నమొన్నటి వరకూ బిడ్డ పుట్టగానే తల్లినుంచి బిడ్డను వేరు చేసేందుకు ఆ బొడ్డుతాడును కోసి పారేసేవారు. కానీ... ఆ బొడ్డుతాడులో కొన్ని కణాలుంటాయి. ఆ కణాలు కేవలం బొడ్డుతాడులోని రక్తంలోనే ఉంటాయి. వాటినే ‘హెమటోపాయినిక్ సెల్స్’ అంటారు. తెలుగులో చెప్పాలంటే ‘మూల కణాలు’. తల్లిలోని బొడ్డుతాడుతోపాటు గర్భాశయంలోని ద్రవంలో ఈ కణాలు ఉన్నప్పటికీ 98శాతం బొడ్డుతాడులోని రక్తంలోనే ఉంటాయి.  మూలకణాలకు ఆ పేరెందుకు..? మూలకణాలకు ఆ పేరెందుకు వచ్చిందో తెలుసుకునే ముందు మన శరీరంలోని ఒక అవయవం గురించి తెలుసుకుందాం. ఏదైనా ప్రమాదం వల్ల దెబ్బతిన్నా లేదా తెగిపోయినా మళ్లీ దాని మునుపటి రూపానికి వచ్చే శక్తి శరీరంలోని ఏ అవయవానికీ లేదు... ఒక్క కాలేయానికి తప్ప. ఎందుకంటే కాలేయంలోని కొంతభాగాన్ని తొలగించినా మునుపటిలా పెరగగలదు. అదేలాంటి శక్తి మిగతా అవయవాలకూ ఉంటే ఎంత బాగుండేది! ఇది ఊహ. కానీ... నేరుగా ఇది సాధ్యం కాకపోయినా... పరోక్షంగా ఇలా జరిగేందుకు ఆస్కారం ఇచ్చేవే మూలకణాలు. ఈ మూలకణమే ఆయా అవయవాల్లోకి ప్రవేశపెడితే... చర్మ కణంగా, ఎముకకణంగా, కండరంలా, మూలుగ కణంలా... ఇలా ఏ కణంగానైనా మారగలుగుతుంది. అందుకే వీటిని ‘మూల’ కణాలని పిలిచారు.  ఏం చేస్తాయి? ఎలా ఉపయోగపడతాయి?  మన శరీరంలోని ఏదైనా అవయవం చెడిపోతే దాన్ని మార్చితే తప్ప రోగి బతకని పరిస్థితి ఏర్పడిందనుకోండి. కాని చాలాసార్లు అవి దొరికేందుకు అవకాశం ఉండదు. ఉదాహరణకు మూత్రపిండాలు చెడిపోయిన వారి విషయాన్ని పరిశీలిద్దాం. రోజు విడిచి రోజు డయాలసిస్ చేయించుకుంటే తప్ప రోగి బతకరు. కానీ అలా చేయించుకోవడం ఎంతో ఖర్చుతో కూడినపని. ఒకేసారి ఎలాగోలా మూత్రపిండాల మార్పిడి చేయించుకుందాం అనుకుంటే... అవి కావలసిన రోగులకు అవసరమైనన్ని మూత్రపిండాలిచ్చే దాతలు ఉండకపోవచ్చు. ఫలితంగా ప్రాణం కాపాడుకోవడానికి ఎంతటి అనుచిత చర్యలకైనా పాల్పడేవారూ, నైతిక విలువలకు తిలోదకాలిచ్చి కిడ్నీలతో వ్యాపారం చేసేవారు పెచ్చుమీరిపోయారు. ఒకవేళ కిడ్నీ చెడిపోతే కేవలం ఈ కణాలను ఉపయోగించి మళ్లీ మునుపటిలా కిడ్నీని మార్చగలిగితే! ఇక ఇలాంటి అనైతిక అనర్థాలకు తావే ఉండదు కదా! ఇదే పరిస్థితి ఏ అవయవానికైనా వర్తిస్తుంది. అందుకు ఆస్కారం ఇచ్చేదే మూలకణం. కాబట్టి దాన్ని నిలువచేసుకుని కాపాడుకోవడం ఇప్పుడు మనందరి విధి.  అవగాహన ఏదీ...?  బ్యాంకులో డబ్బుదాచుకుని అవసరమైనప్పుడు తీసి వాడుకున్నట్లుగా... ఈ మూలకణాలనూ సంబంధిత బ్యాంకులో దాచుకుని భవిష్యత్తులో ఏదైనా అవయవం దెబ్బతిన్నప్పుడో లేదా క్యాన్సర్ వంటి వ్యాధులు వచ్చినప్పుడో వాడుకోవచ్చు. కానీ ఇప్పటికీ దీనిగురించి సాధారణ ప్రజల్లో అవగాహన లేకపోవడం వల్ల ఇంతటి విలువైన బొడ్డుతాడును చాలామంది మునపటిలాగే పారేస్తున్నారు.  ఇకనైనా జాగ్రత్తపడదాం... బొడ్డుతాడు నుంచి సేకరించిన ఈ మూలకణాలను జాగ్రత్తగా దాచుకుంటే మున్ముందు అవయవాలు దెబ్బతిన్నప్పుడు మాత్రమే కాదు... ఒకవేళ రక్తానికి సంబంధించిన వ్యాధులు వచ్చినా లేదా ఇప్పటి వరకూ చికిత్స సాధ్యం కాదని భావిస్తూ ఉన్న జన్యుసంబంధమైన వ్యాధులు వచ్చినా ఈ మూలకణాలతో సులువుగా చికిత్స చేయవచ్చు. అందుకే మీ మొదటిబిడ్డ సమయంలో వీటిని సేకరించలేదా? ఇప్పుడు మీరు రెండో బిడ్డకు ప్లాన్ చేసుకునే దశలో ఉన్నారా? నష్టపోయిందేమీ లేదు... ఇప్పుడు మీ రెండోబిడ్డనుంచి సేకరించిన కణాలే... మీ రెండోబిడ్డతో పాటు, మొదటిబిడ్డకు కూడా ఉపయోగపడతాయి. కాబట్టి వాటిని సేకరించి బ్యాంకులో దాచుకుని మీ బిడ్డలకు రక్షణ కల్పించుకోవచ్చు.  సేకరణ ఎలా..? దాచిపెట్టడం ఎలా...?  ప్రసవం జరగగానే బొడ్డుతాడు నుంచి రక్తాన్ని సేకరించి వాటిని (ఆ శాంపుల్స్) మైనస్ 196 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత ఉన్న లిక్విడ్ నైట్రోజన్ బ్యాంకులో భద్రపరుస్తారు. దేశంలోని పెద్ద ప్రధాన నగరాల్లోలాగే ఇప్పుడు హైదరాబాద్‌లోనూ ఈ బ్యాంకులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అందుకే మీకు ప్రసవం జరిగేలా ప్లాన్ చేసుకున్నచోట ఉన్న డాక్టర్‌ను కోరితే (నేరుగా బ్యాంకువారినే కోరవచ్చు) వారు... ఈ మూలకణ బ్యాంకు వారికి సమాచారం పంపుతారు. అప్పుడు బ్యాంకు నుంచి వచ్చిన ప్రతినిధులు బొడ్డుతాడునూ, బొడ్డుతాడు నుంచి రక్తాన్నీ సేకరించి తీసుకుని వెళ్లి బ్యాంకులో భద్రపరుస్తారు. ఒకవేళ దగ్గర్లోని ఏ ఊరిలో ప్రసవం జరిగినా... ఆరేడు గంటలలోపు హైదరాబాద్‌కు శాంపుల్‌ను చేర్చగలిగితే చాలా మంచిది. ప్రసవం జరిగిన ఆరేడు గంటల లోపు శాంపుల్‌ను తప్పనిసరిగా లిక్విడ్ నైట్రోజన్‌లో భద్రపరచాల్సిందే. ఒకవేళ అలా చేర్చలేకపోతే ప్రతి మూడు గంటలకు శాంపుల్‌లోని 18 శాతం శాశ్వతంగా దెబ్బతినిపోతూ ఉంటుంది. కాబట్టి బొడ్డుతాడు నుంచి సేకరించిన రక్తం శాంపుల్‌ను ఆరేడు గంటల లోపు తప్పనిసరిగా బ్యాంకుకు చేర్చాల్సిందే.  ఎంత ఖర్చవుతుంది...?  అది ఆయా బ్యాంకు వారిచ్చే సేవలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు హైదరాబాద్‌లో ఉన్న ట్రాన్-స్ సెల్ బయలాజిక్స్ సంస్థ బొడ్డుతాడు నుంచి సేకరించిన రక్తం వరకే తమ బ్యాంకులో 21 ఏళ్ల పాటు నిల్వ ఉంచడానికి రూ. 75,000 వసూలు చేస్తుంది. అలాగే రక్తంతో పాటు, బొడ్డు తాడునూ 21 ఏళ్లపాటు నిల్వచేయాలంటే రూ. 90,000 ఖర్చవుతాయి. ఇక బొడ్డుతాడు, రక్తం నిల్వతో పాటు కోటి మూలకణాలను ప్రాసెస్ చేయడానికి రూ. లక్షా ఇరవై ఐదు వేలు ఖర్చవుతాయి. ఇవి మనం బ్యాంకులో ఉంచినందుకు చెల్లించాల్సిన మొత్తం. ఇక మరి మన అవసరానికి కణాలను బ్యాంకు నుంచి తిరిగి తీసుకోవాలంటే...? ఒక కిలో బరువున్న ఏదైనా అవయవాన్ని మళ్లీ మునపటిలా చేయాలంటే పదిలక్షల మూలకణాలు అవసరం. ఈ పదిలక్షల మూలకణాల తయారీ వారి పరిశోధన కేంద్రంలోనే తయారు చేయాల్సి ఉంటుంది. ఇలా తయారుచేసి ఇచ్చినందుకుగాను ప్రతి మిలియన్ కణాలకు ప్రస్తుతం రెండువేలు వసూలు చేస్తున్నారు.  అంత ఖర్చును భరించలేనివారైతే...?  మీకు మూలకణాలను నిల్వ చేసుకోవచ్చనే అంశంపై అవగాహన ఉన్నా... ప్రస్తుతం నిల్వ చేసుకునేందుకు రూ. 75,000 ఖర్చును భరించలేనివారైతే? అప్పుడు కూడా బ్యాంకులో మీ బొడ్డుతాడు నూ, అందులోంచి తీసిన రక్తాన్నీ నిల్వ చేసుకోవచ్చు. అయితే కొన్ని నిబంధనల మేరకు ఆ నిల్వ చేయడం జరుగుతుంటుంది.  బ్యాంకుతో ఇతరులకూ ప్రయోజనమా? అవును. అయితే జన్యుపరంగా చూస్తే ఆయా కుటుంబ సభ్యులకు వెంటనే ఉపయోగపడే మూలకణాలు ఇతరులకూ సూట్ అవుతాయా అన్నది తెలుసుకోవాలంటే ‘హ్యూమన్ ల్యూకోసైట్ యాంటిజెన్’ అనే ఒక పరీక్ష చేయించాల్సి ఉంటుంది. ఈ పరీక్షలో 60 శాతం మ్యాచ్ అయితే ఆ మూల కణాలు... మ్యాచ్ అయిన వారికీ పనికి వస్తాయి. అలా ఇతరులకూ ఇవి ఉపయోగపడే అవకాశం ఉంది. అందుకే ఇప్పుడు ప్రతివారూ మూలకణాలను గురించి తెలుసుకుని, వాటిని దాచుకోవాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.  ఏయే వ్యాధులకు ఉపయోగం...?  ప్రస్తుతం పలురకాల క్యాన్సర్ల (ల్యుకేమియా) చికిత్సకు ఈ మూలకణాలు ఉపయోపడుతున్నాయి. వాటితో పాటు భవిష్యత్తులో గుండె కణజాల రిపేర్లకు, వెన్నుపూసకు అయ్యే గాయాలకు, పార్కిన్‌సన్ వ్యాధి చికిత్సకూ ఇవి ఉపయోగపడతాయి. అంతేకాదు... మల్టిపుల్ మైలోమా, డయాబెటిస్, బీటా థలసేమియా, మేజర్ ఆస్టియోపోరోసిస్, అనేకరకాల జన్యుసంబంధమైన వ్యాధు ల చికిత్సకు ఇవి ఉపయోగపడతాయి. అంతేకాదు... హెచ్‌ఐవీ చికిత్సకు సైతం ఉపయోగపడతాయి. దీనితో పాటు మనలో ఏదైనా అవయవం దెబ్బతింటే వాటిని పూర్తిగా మునపటిలా చేసే ప్రక్రియలో సహాయపడగల శక్తి ఈ మూలకణాలకే ఉందని తెలిసింది. ప్రస్తుతం జరుగుతున్న ఈ పరిశోధనలు సత్ఫలితాలిస్తే... భవిష్యత్తులో అవయవం కోల్పోవడం వల్ల అవకరం వచ్చినవారే ఉండరంటే అది అతిశయోక్తి కాబోదు.

గర్భం దాల్చిన నాటి నుంచి తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు...

క్రమం తప్పకుండా డాక్టర్ చెకప్: బిడ్డ పుట్టక ముందు నుంచి మొదలుపెట్టి... నెల తప్పడంతో మొదలైన గర్భధారణ నాటి నుంచి 40 వారాల వరకు క్రమం తప్పకుండా డాక్టర్‌ను సందర్శిస్తుండాలి. గర్భధారణ జరిగాక మొదటి ఏడునెలల్లో ప్రతినెలా క్రమం తప్పకుండా డాక్టర్‌ను కలవాలి. ఏడోనెల నుంచి తొమ్మిదో నెల వరకు ప్రతినెలలో రెండుసార్లు, తొమ్మిదోనెల నుంచి ప్రసవం వరకు ప్రతివారం డాక్టర్‌ను సంప్రదిస్తూ ఉండాలి.  గర్భవతికి హైబీపీ, డయాబెటిస్ వంటి సమస్యలు ఉంటే పైన పేర్కొన్న కాల వ్యవధిలోపే డాక్టర్ సలహా మేరకు వైద్య సందర్శనలు జరగాలి. డాక్టర్‌ను సందర్శించిన ప్రతిసారీ గర్భధారణ సమయంలో పెరుగుతున్న బరువు (మెటర్నల్ వెయిట్ గెయిన్), బీపీ, శరీరంలోంచి కోల్పోయే ప్రోటీన్లను తెలుసుకునేందుకు మూత్రపరీక్షలు తప్పక చేయించాలి. వీటికి తోడు గర్భవతిలో నెలకొన్న ప్రత్యేక పరిస్థితులను దృష్టిలో ఉంచుకొని డాక్టర్ సూచించే ఇతర పరీక్షలు, బిడ్డ ఎదుగుదలను పరిశీలించేందుకు వీలుగా చేసే ‘యుటిరైన్ సైజ్’ పరీక్షను చేయించుకోవాలి.  అదనంగా తీసుకోవలసిన ఫుడ్‌సప్లిమెంట్లు: అన్ని సూక్ష్మపోషకాలూ, విటమిన్లు, మినరల్స్ అందేలా పోషకాహారంలో తాజాపండ్లు, ఆకుకూరలు, పాల ఉత్పాదనలు తీసుకోవాలి. గర్భధారణ సమయంలో కొన్ని విటమిన్లు, మినరల్స్ అదనంగా అవసరమవుతాయి. అయితే ఈ విటమిన్లు, మినరల్స్ స్వాభావికంగానే లభ్యమైతే అది మేలు. ఒకవేళ అలా జరగకపోతే కాబోయే తల్లికి విటమిన్ సప్లిమెంట్స్ ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు కాబోయే తల్లి తన బిడ్డకు పుష్కలంగా పాలు పట్టాలంటే ప్రతిరోజూ 10 మైక్రోగ్రాముల విటమిన్ డి అందాలి.  మొదటి మూడు నెలలూ ఫోలిక్ యాసిడ్ తీసుకోవాలి. దీనివల్ల పుట్టబోయే బిడ్డలో వెన్నెముకకు సంబంధించిన లోపాలను నివారించవచ్చు. ఫోలిక్ యాసిడ్ అందకపోవడం వల్ల వచ్చే వెన్నె ముక సంబంధ లోపాలు ఉన్న కండిషన్‌ను ‘స్పైనా బైఫిడా’ అంటారు. ఈ కండిషన్ వల్ల బిడ్డ పురిట్లోనే చనిపోయే అవకాశం ఉంది. ఒకవేళ బతికితే శారీరక వైకల్యాలు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. ఫోలిక్ యాసిడ్ అన్నది ఆకుకూరలు, దంపుడు బియ్యం వంటి వాటితో సమకూరతాయి. ‘విటమిన్-ఏ’ సప్లిమెంట్లు వద్దు: గర్భధారణ సమయంలో విటమిన్-ఏ సప్లిమెంట్లు ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ తీసుకోకూడదు. అది కడుపులోని బిడ్డకు హాని చేయవచ్చని గట్టిగా గుర్తుంచుకోండి.

చిన్న పేగు... పెద్ద విధులు

చిన్నపేగు పేరుకు మాత్రమే చిన్న. కానీ దాని బాధ్యతలు మాత్రం చాలా కీలకం. మనకు కావలసిన ఆహారం అంతా అదే జీర్ణం చేయడమే కాదు... ఒంటికి పట్టేలా చేస్తుంది. పేరుకు అది చిన్న పేగే అయినా దాని పొడవు 20 అడుగులకు పైమాటే! పైగా జీర్ణవ్యవస్థ మొత్తానికి అదే పొడవైన భాగం. ఇటీవల ఢిల్లీలో రేప్‌కు గురైన మహిళకు అంతర్గత అవయవాల్లో దెబ్బతిన్న మిగతా భాగాలన్నింటినీ ఎలాగోలా పనిచేయించగలిగినా పేగులు తొలగించాల్సి రావడం వల్ల ఎంతో నష్టం జరిగింది. అలాంటి చిన్నపేగుల పనితీరును, వాటి ప్రాధాన్యాన్ని తెలుసుకుందాం.  చిన్నపేగులో ముఖ్యంగా మూడు ప్రధాన భాగాలుంటాయి. అవి... డియోడినమ్, జిజినమ్, ఇలియమ్.  పూర్తిగా పెరిగిన వ్యక్తి తాలూకు చిన్నపేగుల సరాసరి పొడవు 6.9 మీటర్లు (22 అడుగుల 6 అంగుళాలు) ఉంటుంది. అదే మహిళల్లో అయితే దీని సగటు పొడవు 7.1 మీటర్లు ఉంటుంది. (ఉజ్జాయింపుగా 23 అడుగుల 4 అంగుళాలు). మనుషుల ఒడ్డూ పొడవుల్లోలాగే దీని పొడవుల్లోనూ తేడాలుంటాయి. అంటే వీటి పొడవు రేంజ్... 4.6 మీటర్ల (15 అడుగుల) నుంచి 9.8 మీటర్ల (32 అడుగుల) వరకు ఉండవచ్చు.  చిన్నపేగు బాధ్యతలు... మనలో జీర్ణం అయిన ఆహారం తాలూకు పోషకాలను ఒంటికి పట్టేలా చేసే ప్రధాన బాధ్యత చిన్నపేగులదే. జీర్ణవ్యవస్థలో చిన్నచిన్న ముక్కలుగా జీర్ణమైన ఆహారం కాస్తా చిన్నపేగుల్లోకి వచ్చేసరికి దాదాపు ద్రవపదార్థంలా మారి వాటిలోనుంచి ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. ఈ ద్రవం చిన్నపేగుల లోపలి ఉపరితలంలో ఉండే సన్నటి రక్తనాళాల ద్వారా ఆహారంలోని పోషకాలన్నీ శరీరంలోకి శోషితం కావడం (ఇంకిపోవడం) జరుగుతుంది.  ఈ శోషితమయ్యే భాగాన్ని పెంచడం కోసం చిన్నపేగుల లోపలి భాగాలు నున్నగా కాకుండా... ఎన్నో ముడుతలు పడ్డట్లుగా ఉంటుంది. చిన్నపేగుల నుంచి జీర్ణమైన ఆహారం, నీరు, విటమిన్లు, లవణాలు, కొవ్వులు, మనం తిన్న మందులు... ఇవన్నీ శరీరంలోకి మనం ఆహారం తీసుకున్న మూడు నుంచి ఆరుగంటల వ్యవధిలో కలుస్తాయన్నమాట. మనం తాగిన నీటిని కూడా చిన్నపేగులు శరీరానికి అందజేస్తాయి.  సాధారణంగా ప్రతిరోజూ తొమ్మిది లీటర్ల నీరు చిన్నపేగు ద్వారా బయటకు వెళ్తుంటుంది. మనం నోటినుంచి తీసుకున్న నీటితో పాటు... మనలోని అంతర్గత భాగాలైన పాంక్రియాస్, బైల్‌జూస్ వంటి భాగాల్లో జీవక్రియల కోసం ఉపయోగపడ్డ నీరు కూడా చిన్నపేగుల్లోకి వచ్చి చేరుతుంది. అక్కడ ఒక్క లీటర్ మినహాయించి మిగతాదంతా శరీరంలోకి ఇంకుతుంది. అక్కడ మినహాయించిన ఒక లీటర్ నీరు చిన్న పేగుల నుంచి పెద్దపేగుల్లోకి వెళ్తుంది. పెద్దపేగుల్లోకి వచ్చిన లీటర్ నీటిలో 150 మి.లీ. తప్ప మిగతాదంతా మళ్లీ పెద్దపేగుల ద్వారా శరీరంలోకి ఇంకుతుంది.  ప్రకృతి గొప్పదనం ఇది...  మనశరీరంలో సుమారు 6 మీటర్ల పొడవుండే చిన్నపేగులో చాలా భాగాన్ని తొలగించినా మనిషి మామూలుగానే బతుకుతాడు. ఒకవేళ దీని పొడవు 200 సెం.మీ. కంటే తగ్గినప్పుడు మాత్రమే మనిషి ప్రమాదకరమైన పరిస్థితికి వెళ్తాడు. మూడింట రెండువంతుల భాగాన్ని తొలగించినప్పుడు మనిషికి అందాల్సిన పోషకాలు అందకపోవడం, విరేచనాలు కావడం (పొడవు తగ్గడంతో ఆహారం ఉండాల్సిన ప్రదేశం తగ్గిపోయిన కారణం చేత) వంటి పరిణామాలు చోటు చేసుకుంటాయి. కొన్ని అరుదైన జబ్బుల్లో లేదా ఇన్ఫెక్షన్ వచ్చినప్పుడు... ఒకవేళ చిన్నపేగుల నిడివిలో 90 శాతం తొలగించాల్సి వస్తే అప్పుడు జీవనం కొనసాగించడం కష్టమే. తప్పనిసరిగా చిన్నపేగు మార్పిడి చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. చిన్నపేగుల జబ్బుల వల్ల కనిపించే లక్షణాలు  చిన్నపేగులకు వచ్చే వివిధ రుగ్మతల వల్ల కనిపించే లక్షణాల్లో ముఖ్యమైనవి విరేచనాలు, దాని వల్ల కలిగే డీ-హైడ్రేషన్. ఈ కారణంగా శరీరానికి పోషకాలు అందవు. అప్పుడు కిందినుంచి గాలి పోవడం, వాంతులు, తినడం కష్టం కావడం వంటివి కనిపిస్తాయి.  ఇంటస్టినల్ ఫెయిల్యూర్ అంటే...  చిన్నపేగుల్లో ఆహారాన్ని ఇంకింపజేసుకునే శక్తి క్షీణించడాన్ని ఇంటస్టినల్ ఫెయిల్యూర్ అంటారు. ఇది పిల్లల్లో సాధారణంగా కనిపించే గట్ సిండ్రోమ్ అనే పుట్టుకతో వచ్చే జబ్బుల్లో కనిపిస్తుంది. ఈ రుగ్మత వల్ల ఆహారం జీర్ణం కాదు. కొందరు పెద్దల్లో సర్జరీ తర్వాత చిన్నపేగులకు ఆహారాన్ని శోషింపజేసుకునే శక్తి క్షిణించే అవకాశాలున్నాయి.  చిన్నపేగు మార్పిడి, దాని ఉపయోగాలు  కొన్నిసార్లు చిన్నపేగు పూర్తిగా తన విధులను నిర్వహించడంలో విఫలం అయితే రోగికి ఆహారాన్ని సెలైన్ ద్వారానే అందించాల్సి ఉంటుంది. అలా సెలైన్ ద్వారా కూడా రోగికి ఆహారాన్ని అందించలేని పరిస్థితుల్లో రోగి తనంతట తానే ఆహారాన్ని తీసుకుని అరిగించుకునేందుకు చిన్నపేగు మార్పిడి శస్త్రచికిత్స నిర్వహించాల్సి ఉంటుంది.

కాబోయే తల్లులూ! - పాటించండీ సూచనలు

మాతృత్వం ఒక అద్భుతమైన అనుభవమే అయినప్పటికీ... బిడ్డ కడుపున పడిన నాటి నుంచి కాబోయే తల్లి ఎన్నో ఒత్తిళ్లకు లోనవుతుంటుంది. ఆ ఒత్తిళ్లు తన ఆరోగ్యం పరంగానూ, తన కడుపులోని బిడ్డ ఆరోగ్యపరంగానూ ఆమెపై పనిచేస్తుంటాయి. ఇకపై తాను కాబోయే తల్లిని అనుకున్న నాటి నుంచే ఆమె బాధ్యతలన్నీ రెట్టింపు అవుతాయి. తల్లీ బిడ్డా... ఈ ఇద్దరి కోసం తల్లే తినాలి. ఈ ఇద్దరి క్షేమం కోసం తల్లే మందులు వాడాలి. ఈ ఇద్దరి భవిష్యత్తు కోసం తల్లే అప్రమత్తంగా ఉండాలి. అందుకే మాతృమూర్తికి లోకం అత్యంత ఉన్నత స్థానం ఇస్తుంది. ఆ అద్భుతమైన అనుభవాన్ని అందంగా, ఆనందంగా, ఆహ్లాదకరంగా మలచుకోవాలంటే కాబోయే తల్లి చేయాల్సిన కార్యకలాపాలపై అవగాహన కోసమే... ఈ ప్రత్యేక కథనం.  కాబోయే తల్లి బిడ్డను ప్లాన్ చేసుకున్న నాటినుంచే వైద్యపరమైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. ఈ జాగ్రత్తలు... బిడ్డ పుట్టక ముందు నుంచి మొదలుపెట్టి బిడ్డ కడుపులో ఉన్నప్పుడూ... బిడ్డ పుట్టాక ... ఇలా దాదాపు ఒక రెండు నుంచి రెండున్నరఏళ్ల దీర్ఘకాలంపాటు ఈ అప్రమత్తత సాగుతుందని గుర్తుంచుకోవాలి.  తల్లి వైద్య పరిస్థితిని గుర్తించడం... గర్భధారణకు ప్లాన్ చేసుకోవడానికి ముందుగా ఒకసారి కాబోయే తల్లిదండ్రులు డాక్టర్‌ను సంప్రదించాలి. అంతకు మునుపే తాము ఏవైనా మందులు వాడుతున్నామా అన్న విషయాలను డాక్టర్‌కు చెప్పాలి. కాబోయే తల్లి ఏదైనా జబ్బు కోసం మందులను వాడుతుంటే అవి పుట్టబోయే బిడ్డ ఆరోగ్యానికి హానికరం కావచ్చు. ఉదాహరణకు గుండెజబ్బుల కోసం వాడే కొన్ని మందులు గర్భధారణ సమయంలో కాబోయే మాతృమూర్తికి సరిపడినా వాటివల్ల బిడ్డకు హాని జరగవచ్చు.  అలాగని బిడ్డకు ప్రమాదకరమనే నిర్ణయాన్ని తామే తీసుకుని తమంతట తామే మందులు మానేస్తే అది కాబోయే తల్లికి మరింత హాని చేకూర్చవచ్చు. ఇక థైరాయిడ్, హైబీపీ, డయాబెటిస్, ఆర్థరైటిస్, ఫిట్స్ వంటి జబ్బులకోసం వాడే మందులను గర్భవతిగా ఉన్న సమయంలో వారికి (అంటే తల్లికీ, బిడ్డకూ ఇద్దరికీ) పూర్తిగా సురక్షితమైనవే వాడాలి. అవి సురక్షితమైనవని తెలియాలంటే వైద్యుల పర్యవేక్షణలోనే వాడాలి. ఎందుకంటే గర్భం రాకముందు పై జబ్బుల కోసం వాడే మందులను గర్భం వచ్చాక తప్పనిసరిగా మార్చాల్సి ఉంటుంది. ఒకవేళ పై మందులు వాడుతూనే గర్భం కోసం ప్లాన్ చేసుకున్నప్పుడు... కాబోయే తల్లికి గర్భం వచ్చిందన్న విషయమే రెండోమాసం వరకు (మొదటి నెల గడిచేవరకు) తెలియకపోవచ్చు. అందుకే ప్రీ-మెడికల్ హిస్టరీని డాక్టర్‌కు తప్పనిసరిగా చెప్పాలి.  పరీక్షలెందుకు... ఏయే పరీక్షలు అవసరం  తనకు అత్యంత ఆరోగ్యకరమైన బిడ్డ పుట్టాలని కాబోయే ప్రతి తల్లీ కోరుకుంటుంది. అయితే కొంతమంది విషయంలో బిడ్డలో జన్యుపరంగా (జెనెటిక్ డిజార్డర్స్) లేదా పుట్టుకతోనే (కంజెనిటల్ డిసీజెస్) కొన్ని వ్యాధులు వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది. వీటి కారణంగా ప్రతి 1000 ప్రసవాల్లోనూ 25 నుంచి 60 మంది శిశువులు మృతిచెందుతున్నారు కూడా. ఇలా ఒక సమూహంలో ఇంత ఎక్కువగా శిశు మరణాలు ఉన్నప్పుడు అక్కడి సామాజిక నేపథ్యం, సంస్కృతిలోని అపాయకరమైన అంశాలను పరిశీలించి వాటిని నివారించుకోవాలి. ఉదాహరణకు రక్తసంబంధం ఉన్న బంధువుల మధ్యే వివాహాలు జరుగుతూ, బిడ్డ రూపు దాల్చే ప్రక్రియలో కొన్ని అవకరాలు రావడం, ఫలితంగా శారీరక వైకల్యాలు ఏర్పడటం, కొందరిలో మానసికమైన ఎదుగుదల లోపించి, బుద్ధిమాంద్యం వంటివి కనిపించడం వంటి హానికరమైన ఫలితాలు ఉండవచ్చు. ఇక 35 ఏళ్ల తర్వాత గర్భధారణ జరిగినప్పుడు కూడా ఎన్నోలోపాలు వచ్చేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. అందుకే సమయానుకూలంగా జాగ్రత్తలు, పరీక్షలు, మందులు అవసరం. స్క్రీనింగ్ పరీక్షలు...  గర్భధారణ సమయంలో తల్లి తప్పనిసరిగా కొన్నిరకాల స్క్రీనింగ్ పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. అది బిడ్డ ఆరోగ్యం గురించిన సమాచారం తెలుసుకునేందుకు ఉపయోగ పడుతుంది. కొన్నిరకాల లోపాల గురించి ముందుగానే తెలుసుకుంటే కడుపులోని పిండానికే చికిత్స చేసి చాలా రకాల వైకల్యాలను నివారించవచ్చు. కొన్ని పరీక్షల ద్వారా పుట్టిన వెంటనే చేయాల్సిన చికిత్సలను తెలుసుకుని, బిడ్డ పుట్టే సమయానికి ఆ ఏర్పాట్లన్నీ చేసుకుంటే అది బిడ్డ దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్యానికి మేలు చేస్తుందని తెలుసుకోవాలి.  స్క్రీనింగ్ పరీక్షలు ఎందుకు: కొన్ని స్క్రీనింగ్ పరీక్షలు చేయించాక అవి ఏ మాత్రం ఉపయోగపడని పరీక్షగా కాబోయే తల్లికీ, వారి బంధువులకూ అనిపించవచ్చు. ఉదాహరణకు క్రోమోజోముల లోపాలను తెలుసుకోవడం కోసం చేసే కొన్నిరకాల పరీక్షలతో తల ఎముక పూర్తిగా ఎదగని అనెన్సెఫాలీ అనే కండిషన్ బయటపడవచ్చు. ఇది చాలా కొద్దిమందిలో మాత్రమే కనిపించే అరుదైన కండిషన్. ఒకవేళ బిడ్డకు ఈ కండిషన్ ఉన్నట్లు తెలిస్తే వీలైనంత త్వరగా గర్భస్రావం నిర్ణయాన్ని తీసుకోవాలి. నిర్ణీత గడువు దాటాక విషయం తెలిసినా, కొన్ని చట్టబద్ధమైన చిక్కుల వల్ల గర్భస్రావానికి అవకాశం లేకపోతే అది పెద్దప్రాణానికే గండంగా పరిణమించవచ్చు. దీనికి ఎలాంటి వైద్యచికిత్స అందుబాటులో లేదు.  కొన్ని క్రోమోజోమల్ సమస్యలు ఉన్నప్పుడు పిండం 12 వారాల తర్వాత ఎదిగే అవకాశం చాలా తక్కువ. ఏదైనా కారణం వల్ల 12 వారాల తర్వాత కూడా ఎదిగితే... ఆ బిడ్డ జన్యుపరమైన లోపాలతో పుడుతుంది కాబట్టి బుద్ధిమాంద్యం వస్తుంది. అందుకే డౌన్స్ సిండ్రోమ్ వంటి సమస్యలు ఉన్నాయా, ఇంకేమైనా శారీరక వైకల్యాలు ఉన్నాయా అని తెలుసుకోవడానికి కొన్ని పరీక్షలు చేయించాల్సి ఉంటుంది.  డౌన్స్ సిండ్రోమ్ తెలుసుకోవడానికి పరీక్షలు ద కంబైన్‌డ్ టెస్ట్: కడుపులోని బిడ్డ విడుదల చేసే ప్రోటీన్ల వివరాలను తల్లికి చేసే రక్తపరీక్ష ద్వారా తెలుసుకుంటారు. దానితోపాటు బిడ్డకు న్యూకల్ ట్రాన్స్‌ల్యూయెన్సీ (ఎన్.టీ.) స్కాన్ తీస్తారు. ఈ రెండు పరీక్షలను నిర్వహిస్తారు కాబట్టి దీన్ని కంబైన్‌డ్ టెస్ట్ అంటారు. ఇది ప్రెగ్నెన్సీలోని 11 నుంచి 14వ వారంలోనే చేయాలి.  క్వాడ్రపుల్ పరీక్ష: బిడ్డ విడుదల చేసే నాలుగు ప్రోటీన్లను పరీక్షిస్తారు. అవి... 1.అల్ఫా ఫీటో ప్రోటీన్ 2.హెచ్‌సీజీ, 3. ఈస్ట్రడయల్ 4. ఇన్హిబిన్. ఈ నాలుగు ప్రోటీన్ల నిష్పత్తిని బట్టి బిడ్డకు రిస్క్ ఉన్నదీ లేనిదీ తెలుసుకుంటారు. ఇదిసరిగ్గా ప్రెగ్నెన్సీలోని 15 నుంచి 20వ వారం మధ్యనే చేయాలి. అల్ఫా ప్రోటీన్‌పాళ్లను బట్టి స్పైనల్ లేదా ఎదుగుదల సమస్యలు ఏవైనా ఉన్నాయా అని ముందే పసిగట్టవచ్చు. అయితే స్పైనల్ లోపాలు ఏవైనా ఉంటే వాటిని స్కాన్ ద్వారానే నిర్ధారణ చేయడానికి వీలవుతుంది.  పైన పేర్కొన్న పరీక్షల్లో ఏదైనా పాజిటివ్ వచ్చినంత మాత్రాన బిడ్డకు అవకరం ఉంటుందని చెప్పలేము. అయితే ఇలా పాజిటివ్ వచ్చినప్పుడు మాత్రం 12వ వారంలో అయితే సీవీఎస్ పరీక్షనూ, 16వ వారంలో అయితే ఆమ్నియోసెంటెసిస్ పరీక్షను చేయించి దాన్ని బట్టి మొదట వచ్చింది నిజమైన పాజిటివా లేక తప్పుడు పాజిటివ్ ఫలితమా అన్నది తెలుసుకుని, దాని ప్రకారం అనంతర చర్యలకు ఉపక్రమించాలి.  జెనెటిక్ సోనోగ్రామ్: బిడ్డలో ఏవైనా అవయవ నిర్మాణపరమైన లోపాలు, క్రోమోజోమల్ సమస్యలు ఉంటే తెలుసుకోడానికి జెనెటిక్ సోనోగ్రామ్ పరీక్ష ఉపయోగపడుతుంది. దీనితో బిడ్డలోని అంతర్గత అవయవాలైన గుండె, మెదడు, మూత్రపిండాలు, కాళ్ల్లు-చేతులు, ముఖం, కళ్లు, ఊపిరితిత్తులు, వెన్నెముక, కడుపులోని అవయవాలను తెలుసుకోడానికి ఉపయోగపడుతుంది.  మొదటి బిడ్డకు సమస్య ఉంటే...  దురదృష్టవశాత్తూ ఒకవేళ తొలిచూలు బిడ్డకు ఏవైనా క్రోమోజోమల్ సమస్యలు, మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్, జన్యుపరమైన లోపాలు ఉంటే అది రెండో గర్భధారణ సమయంలో ముందస్తు ప్లానింగ్‌కు ఉపయోగపడుతుంది. తొలిచూలు బిడ్డకు చేసే రక్తపరీక్షలతో అతడికి/ఆమెకు వచ్చిన సమస్య ఏమిటన్నది నిర్ధారణ చేస్తే... దాన్నిబట్టి రెండోసారి గర్భధారణ సమయంలో తల్లిదండ్రులకు తప్పనిసరిగా చేయాల్సిన కొన్ని పరీక్షలను నిర్ధారణ చేయవచ్చు. ఆ పరీక్షలను కూడా రెండో గర్భధారణ సమయంలో మొదటి ఐదునెలల్లోపే చేస్తే రెండోబిడ్డకు ఏవైనా సమస్యలు రాబోతున్నాయా అని ముందే తెలుసుకోవచ్చు.  గర్భదశలో పిండానికే చికిత్స అవయవాల్లో లోపాలున్నట్లు తేలితే, కడుపులో పిండదశలో ఉన్నప్పుడే బిడ్డకు చేయాల్సిన చికిత్స లేదా బిడ్డ పుట్టగానే చేయాల్సిన చికిత్సలను నిర్ణయించి వాటిని అందించవచ్చు. కంజెనిటల్ డయాఫ్రాగ్మాటిక్ హెర్నియా లాంటి సమస్యలు ఉంటే పుట్టిన వెంటనే వెంటిలేటర్‌పై ఉంచి శస్త్రచికిత్స చేయాలి. అంటే ఇలాంటి సమస్యలున్నవారు అత్యాధునికమైన శస్త్రచికిత్సకు అవకాశాలున్న చాలా పెద్దసెంటర్లలో ప్రసవం ప్లాన్ చేసుకుని, ఆ వెంటనే బిడ్డ చికిత్సనూ ప్లాన్ చేసుకోవచ్చన్నమాట. కొన్నిసార్లు కొన్ని రకాల సమస్యలకు బిడ్డకు తల్లికడుపులోనే చికిత్స చేయడం ఇప్పుడున్న వైద్య విజ్ఞాన పురోగతితో సాధ్యమే.  గర్భవతుల్లో మార్చాల్సిన మందులు బీపీ కోసం వాడుతున్నవి ఏసీఈ ఇన్హిబిటార్స్ (బీపీ అండ్ మూత్రపిండాల సమస్య కోసం వాడేవి)  కొలెస్ట్రాల్ నియంత్రణ కోసం వాడుతున్నవి  చక్కెరను అదుపు చేయడానికి వాడే కొన్ని రకాలు  గుండెజబ్బులు ఉన్నవారిలో రక్తాన్ని పలుచబార్చేందుకు వాడే కొన్ని రకాలు (ఈ మందులకు బదులు ఇంజెక్షన్లను వాడాలి) వ్యాధినిరోధకశక్తిని తగ్గించేందుకు వాడే ఇమ్యునోసప్రెసెంట్స్  ఆర్థరైటిస్ జబ్బును తగ్గించడానికి ఉపయోగించేవి  ఫిట్స్ కోసం వాడుతున్నవి. (ఒకవేళ గర్భవతికి తగినవి కాకపోతే వాటిని మార్చాల్సి ఉంటుంది)  వ్యాక్సినేషన్ విషయంలో...  గర్భధారణకు ముందు, గర్భధారణ సమయంలో, ఆ తర్వాత ఇవ్వవలసిన వ్యాక్సిన్లు కొన్ని ఉంటాయి. ఏయే సమయాల్లో ఎలాంటి వ్యాక్సిన్లు అవసరమో డాక్టర్‌ను అడగాలి.  చెప్పాల్సిన ఇతర సంగతులు  ప్రెగ్నెన్సీ రాకముందే డాక్టర్‌ను కలిసినప్పుడు తమ జబ్బు విషయం కాకుండా చెప్పాల్సిన ఇతర అంశాలేమిటంటే...  ఇది తొలిచూలా? లేక ఎన్నోసారి గర్భధారణ. గతంలో ఏవైనా అబార్షన్లు జరిగాయా?  గతంలో నెలలు నిండకముందే ప్రసవం జరిగిందా?  మొదటిసారి ప్రసవం తర్వాత బిడ్డలో ఏవైనా జన్యులోపాలు గుర్తించారా?  వంటి అంశాలను చెబితే, తదుపరి గర్భధారణ, ప్రసవం మరింత తేలిగ్గా అయ్యేందుకు అవసరమైన అదనపు జాగ్రత్తలు, పరీక్షలు, మందులను డాక్టర్లు సూచిస్తారు. ఈ వాతావరణాలకు దూరం ప్లీజ్...  కాబోయే తల్లి స్వచ్ఛమైన వాతావరణంలో ఉండటం మంచిది. ఒకవేళ ఏదైనా కారణాల వల్ల (ప్రధానంగా వృత్తిగతమైనవి) ఈ కింద పేర్కొన్న వాతావరణాల్లో ఉంటే ఆరోగ్యకరమైన బిడ్డకోసం వాటి నుంచి దూరంగా ఉండటం మంచిది. అవి...  కృత్రిమంగా తయారుచేసే రసాయనాలు లోహాల కంపెనీలు ఎరువుల కర్మాగారం లేదా నిల్వ ఉంచే ప్రదేశాలు క్రిమిసంహార కాలను నిల్వ ఉంచే ప్రదేశాలు లేదా అవి తయారు చేసే చోట్లు ఎలుకలు, పిల్లుల విసర్జించే చోట్ల పనిచేస్తుండేవారిలో... వారి ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థలు కొంతమేర ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఉంటుంది.  బరువు విషయంలో జాగ్రత్త  కాబోయే తల్లి తన బరువు విషయంలో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. స్థూలకాయులైన మహిళలు గర్భధారణకోసం ప్లాన్ చేసుకున్నప్పుడు తమ బరువును బట్టి డాక్టర్ సలహా మేరకు అవసరమైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. అంతేకాని షార్ట్‌కట్ ప్రక్రియలను అవలంబించకూడదు.  ముందు నుంచే మాత్రలు... తాను తల్లి కావాలనుకున్న నాటికి కనీసం ఒక నెల ముందు నుంచైనా ఫోలిక్ యాసిడ్ లాంటి కొన్ని టాబ్లెట్లూ తీసుకోవాలి. మన దేశంలోని రుతుస్రావం కనిపించే యుక్తవయస్కులైన యువతుల్లో దాదాపు 85 శాతం మందిలో రక్తహీనత ఉంటుంది. దీనివల్ల గర్భస్రావం అయ్యే అవకాశం ఉంది. అందుకే గర్భవతిని కావాలనుకున్న మహిళ రక్తహీనత లేకుండా చూసుకునేందుకు ఐరన్ ఎక్కువగా ఉండే ఆకుపచ్చటి ఆకుకూరలు, మాంసాహారంలో లివర్, అటుకులు, బెల్లం, నట్స్ వంటివి తీసుకోవాలి. ఇవి తీసుకున్నప్పటికీ ఐరన్ సరిగా సమకూరకపోతే తప్పనిసరిగా ఐరన్ టాబ్లెట్లు లేదా ఇంజెక్షన్స్ తీసుకోవాలి.